بهمنظور تعیین روابط میان عملکرد و ویژگیهای فیزیولوژیکی و فنولوژیکی، تجزیه همبستگیها و پی بردن به آثار مستقیم و غیرمستقیم ویژگیهای گوناگون بر عملکرد، آزمایشی بر روی 20 ژنوتیپ توتفرنگی در مرکز تحقیقات کردستان انجام گرفت. تجزیه و تحلیلهای چندمتغیره شامل تجزیه به مؤلفههای اصلی و تجزیه خوشهای با استفاده از دادههای حاصل بهمنظور گروهبندی ژنوتیپها انجام گرفت. نتایج تجزیه کلاستر بر اساس تمام ویژگیهای اندازهگیری شده، ژنوتیپها را در حدود فاصله اقلیدسی 10 به پنج گروه اصلی تقسیمبندی کرد. از عوامل مهم تفکیک کلاسترهای اصلی، ویژگیهایی از جمله کلروفیل a، b، ab، میزان آنتوسیانین، عملکرد، دوره گلدهی، ظهور اولین گل و اولین میوه بود. بر اساس نتایج تجزیه به مؤلفههای اصلی، چهار مؤلفه اصلی در مجموع 62/68 درصد از تغییرات کل را توجیه کردند. مؤلفه اول شامل کلروفیل a، b، ab، میزان آنتوسیانین و عملکرد حدود 57/29 درصد از واریانس کل را توجیه کرد. مؤلفه دوم شامل دوره گلدهی، ظهور اولین گل و اولین میوه بود و حدود 24/17 درصد از واریانس کل را توجیه کرد. نتایج حاصل از تجزیه بایپلات تا حدود زیادی با نتایج گروهبندی ژنوتیپهای مورد بررسی در تجزیه کلاستر مطابقت داشت. همبستگی مثبت و معنیداری بین کلروفیل a، b، ab، دوره گلدهی و ظهور اولین میوه با عملکرد مشاهده شد اما همبستگی معنیداری بین عملکرد و میزان مواد جامد محلول، عملکرد و میزان اسیدیته قابل تیتراسیون مشاهده نشد. همبستگی بین آنتوسیانین و ظهور اولین گل با عملکرد منفی و معنیدار بود. نتایج رگرسیون مرحلهای نشان داد که ویژگیهای میزان آنتوسیانین، دوره گل دهی، ظهور اولین میوه، ظهور اولین گل، ظهور اولین استولون و دوره میوهدهی وارد مدل شدند. نتایج تجزیه علیت ژنتیکی نشان داد که ویژگی ظهور اولین میوه بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد داشت و ویژگی آنتوسیانین بالاترین اثر مستقیم و منفی را بر عملکرد توتفرنگی دارا بود.
Arab Tajandarreh E, Rezaei Nejad A, Ismaili A, Karami F, Gharaghani A. Study of Correlation and Path Coefficient Analysis of Physiological and Phenological Characteristics and Clustering of Strawberry (Fragaria × ananassa Duch.) Genotypes. 3 2015; 1 (1) :39-50 URL: http://ijppb.lu.ac.ir/article-1-36-fa.html
عرب طاژاندره اسماعیل، رضایی نژاد عبدالحسین، اسماعیلی احمد، کرمی فرهاد، قرقانی علی. بررسی همبستگی و روابط علیت ویژگیهای فیزیولوژیکی و فنولوژیکی و گروهبندی ژنوتیپهای توتفرنگی (Fragaria × ananassa Duch.). نشریه فیزیولوژی و بیوشیمی گیاهی ایران. 1394; 1 (1) :39-50